Hierbij mijn interview met de jongerenkrant 7Days (31 mei 2013) over ergernissen.
Rita van Elderen is personal coach, ze begeleidt mensen op het gebied van zelfvertrouwen en assertiviteit. Wat dat met ergernissen te maken heeft? Alles! Want irritatie zit altijd meer in jezelf dan in anderen, zo blijkt. Het is dan ook niet voor niets dat de gesprekken tussen Van Elderen en de mensen die ze helpt vaak over irritaties gaan.
Maar hoe kan het eigenlijk dat we ons zo ergeren?
‘Daar zijn verschillende redenen voor’, vertelt Van Elderen. ‘Allereerst heeft het alles te maken met verwachtingen over wat er gaat gebeuren. Nu is het bijvoorbeeld steeds slecht weer. Terwijl onze verwachting is dat het zonniger en warmer zou moeten zijn. Die verwachting komt niet uit, en dus ergeren we ons.’ Het moeilijk van verwachtingen is dat we vaak niet eens weten dat we ze hebben, vertelt Van Elderen verder. ‘Denk maar aan culturele verschillen. Als je ergens anders komt, dan is het altijd anders. In Nederland is het de verwachting dat je op tijd komt op een afspraak. Maar in Spanje komt iemand zo twee of drie uur later opdagen. Of helemaal niet. Dat kan irritaties oproepen.’
Behoeftes
Een tweede reden dat we ons ergeren is volgens van Elderen omdat we zelf vaak met onvervulde behoeftes zitten. ‘Dan ben je niet zo happy’, zegt ze. ‘Stel je hebt behoefte aan rust omdat je huiswerk wilt maken, maar je broertje maakt veel lawaai. Dan kan dat irriteren. Wat je dan kunt doen is denken: waar heb ik behoefte aan? Want hoe blijer je zelf bent, hoe minder je je ergert aan anderen.’
En dan is er nog een derde irritatieoorzaak, aldus Van Elderen. ‘Irritaties over een ander, zeggen vaak iets over jezelf. Dat waar jij je aan ergert, is vaak het tegenovergestelde van jouw kwaliteit. Dus ben je zelf bescheiden en teruggetrokken in een groep, maar is een ander arrogant en haantje de voorste? Dan vind je hem of haar waarschijnlijk irritant.’
Hoop
Irritaties zeggen dus vooral iets over jezelf, concludeert Van Elderen. En dat geeft hoop, vindt ze. ‘Want het betekent dat je het kunt veranderen. Stel je ergert je aan luie mensen. Dat is waarschijnlijk omdat je zelf vaak net iets te veel doet. Dat is je valkuil. Jouw doel moet dan zijn om het rustiger aan te doen. Snap je? Als je je daar bewust van bent, ga je je al minder ergeren.’
Anti-ergernistips
Om je nóg verder te helpen hier de lijst anti-ergernistips Rita van Elderen.
1. Tel tot tien. Dat helpt, vooral als je de neiging hebt om boos te worden en uit te vallen als je geïrriteerd bent.
2. Zorg goed voor jezelf. Dus bedenk: wat heb ik nodig? Als dat rust is tijdens het huiswerk maken, zoek dan een rustige plek op.
3. Ontspan en rust genoeg. Hoe blijer je zelf bent, hoe minder je je ergert aan je omgeving.
4. Verplaats je in een ander. Bedenk: waarom doet iemand zoals hij doet? Als je dat doet, is de ergernis vaak al minder.
5. Relativeer. Als de treinen niet rijden, kun je heel boos worden. Maar dat heeft totaal geen zin. Wat je dan wel moet doen? Zie tip 6.
6. Stel een positieve gedachte tegenover elke negatieve gedachte. Als de treinen niet rijden, kun je ook denken: ik ga iets leuks doen. Lekker met mijn vrienden kletsen of een colaatje halen.
7. Denk in oplossingen. Denk: ik kan de situatie veranderen. Klagen helpt niet. Dus als je broertje veel lawaai maakt terwijl jij huiswerk moet maken, ga dan ergens anders zitten waar het wel rustig is.
8. Heb begrip en respect voor elkaar. Je hoeft het niet altijd eens te zijn.