Heb je regelmatig last van piekeren? Of ben je geregeld van slag door onbelangrijke gebeurtenissen?
De kans is groot dat dit veel te maken met de manier waarop jij in het leven staat. Het is bekend dat we de gebeurtenissen om ons heen interpreteren vanuit ons eigen referentiekader. Vind je jezelf waardeloos, dan zul je anders op een afwijzing reageren dan wanneer je vol zelfvertrouwen bent.
Als je meer inzicht krijgt in je eigen “beperkende” en “irreele” gedachten en patronen, kun je er ook iets aan veranderen. In psychologie magazine kwam ik dit stappenplan tegen dat je daarbij kan helpen (Bron: Psychologie Magazine, De weg omhoog door Anne Pek, Mei 2015).
Stappenplan voor nieuwe leefregels
Geregeld behoorlijk van slag door onbelangrijke gebeurtenissen? Grote kans dat daar een ‘disfunctionele leefregel’ achter zit. Maar het is mogelijk om je te onttrekken aan de greep van zo’n beperkende leefregel. In hun boek Tussen dip en droom geven depressiespecialist Claudi Bockting en gezondheidszorgpsychologe Evelien van Valen een uitgebreide versie van het volgende stappenplan:
1. Stel vast welke leefregel u dwarszit
Veelvoorkomende regels zijn:
• Bij mij gaat altijd alles mis
• Ik móét aardig worden gevonden
• Ik ben waardeloos
• Ik ben een buitenbeentje
• Uiteindelijk val ik door de mand
• Ik ben saai
• Ik ben een loser
• Het komt niet goed met me
• Als je niet voor me bent, ben je tegen me
• Ik moet mijn best doen om anderen van me te laten houden
• Ik ben kwetsbaar
• Mensen zien niet wat ik doe
• Zonder succes geen geluk
Claudi Bockting: ‘Meestal weten mensen direct als ze de lijst zien welke leefregel hun dwarszit.’
2. Ga ervan uit dat deze leefregel er niet voor niets is
Hij zal ooit zinvol zijn geweest. Vaak helpt het al om in te zien waarom je je deze regel hebt eigengemaakt. ‘Soms zul je ook moeten toegeven dat hij klopt,’ zegt Bockting; ‘Misschien bén je echt onaardig of onhandig. Wees dan reëel: als je er last van hebt, moet je gewoon aan die trekjes gaan werken. Of leren accepteren dat je zo bent.’
3. Stel een leefregel die niet meer functioneel is, op de proef: keer hem om
Zoek daarvoor een formulering die u een goed gevoel geeft. ‘Ik moet perfect zijn’ kan dus worden: ‘Ik ben perfect’, maar ook: ‘Ik leef er lekker op los’. Probeer zo beeldend mogelijk te bedenken hoe uw leven zou zijn als deze nieuwe leefregel bewaarheid werd. Zwelg in het gevoel dat dat oplevert. Zit u er helemaal in? Kijk dan nog eens naar de beperkende leefregel en leg uzelf opnieuw langs die lat. En, scoort u al een stuk beter?
4. Waarschijnlijk lukt het om zo een leefregel te formuleren die realistisch én fijn is
Zoals ‘Het is goed genoeg’ of ‘Ik ben oké’. Bockting: ‘Schrijf die op, plak hem op je badkamerspiegel of stop hem in je in portemonnee. Als je een leefregel vaker ziet, blijft hij je beter bij.’
5. Verwacht geen wonderen
Bockting: ‘Spanning en stress horen gewoon bij het leven. Wees dus een beetje mild voor jezelf als je toch weer in een dip raakt. Mensen denken vaak dat er iets met ze mis is als ze zich rot voelen. Dat is niet zo.’
Meer lezen?
Claudi Bockting en Evelien van Valen, Tussen dip en droom. Doorbreek je patronen, durf te voelen, Het Spectrum,